Bu yazıyı 2020 online final sınavlarımdan beş gün önce yazıyorum, akşam akşam yine kafamı meşgul etti.

Diyorum ki, acaba bi' tane online sınav sistemi mi yazsam. Ama open source, her kuruma entegre, kopya riski minimum (kameralı falan). Bana cazip geliyor, sonra diyorum ki amaaaan :D

Benim bu amaaaan kısımlarım hep olur. Sağolsun fikirlerimi sevdiren güzel bir insan bana yardım ediyor <3. Zaten bu hayat da bir sınav değil mi; işimiz gücümüz birbirimizi sevmek, saymaksa eğer. Diğer türlü zindan olur çünkü.

Bi' düşünelim bakalım, yapabilir miyim?

Size daha önceden başlayıp bitiremediğim NOY projesinden bahsedeyim mi? Projenin asıl konusu dandik bir -satranç oyunu- yazmak ve bunu çok oyunculu bir şeklinde çevrimiçi yapmaktı. Evet bunu zaten chess.com yapıyordu. Peki ben ne demeye bu oyunu yapmak istedim? Çünkü öğrenmek istiyordum, bir çevrimiçi oyun nasıl yapılıyor bilmek istiyordum!

Ama ne yaptım biliyor musunuz? Birilerinin projeme destek olmasını bekledim!, yorum yazmasını istedim!, videolarımı beğenmesini istedim! Ve ne oldu sizce? Hiç kimse hiçbir şey yazmadı...

Benim burada yaptığım en büyük hata, konu dışındaki insanlardan destek beklemek oldu. Ama en büyük kazancım bir şeyi neden yapamayacağımı öğrenmek oldu.

Peki NEDEN yapamayacaktım?

Öncelikle, konuyla alakası olmayan insanlardan beklenti içinde olmak, zaten bu projenin ölümlü olduğunun belgesiydi. Ve bu projenin amacı insanlara bir şeyler öğretmekti ama insanların pek de ilgisini çekmiyordu. Zaten konu ile alakadar olan kişi (ki bu benim) video düzenleme, ses kaydı gibi kolay şeyleri öğrenememişti bile. Basıyordu rec tuşuna, ekran kaydediliyordu; basıyordu android telefonunun tuşuna sesini kaydediyordu, sonra bunları birleştiriyordu. Yani konusu ciddi bir şekilde öğretmek olan bu proje başından beri yanlış gidiyordu. İşte böyle giderse yapamayacağımı öğrenmiş oldum.

Peki ne yapacağıma inandırırdı?

İşte burasını ballandıra ballandıra anlatırım. Projeden bir gelir etme amacım olsaydı, ya da yapıp kiralama peşinde olsaydım, içerisinde kullanılacak teknolojileri anlatan kısa bir tanıtım filmi çekseydim ve facebook/forum siteleri gibi platformlarda yayınlasaydım, ufak da bi reklam'a para verip harcasaydım, işte o zaman inanırdım. 

Sizi buraya kadar okutabildiysem açıklayım; artık amacına hizmet eden her yazılım projemi yapabileceğime inanıyorum! Bunları şu an açıklayamam ama güzel şeyler başardık/başardım. Sevgili okuyucularımla (sizlerle :)) paylaşamadığım çok güzel şeyler başardım. Demek ki, sadece inanınca değil, amacına hizmet edince yapabiliyormuşum.

Onu bunu geçip bana bu Online Sınav sisteminden bahseder misin?

Bakın bu bir gerçektir. Lisedeyken benim bölümüm bilişim teknolojileri bölümüydü ve biz zaten bölümle alakalı sınavları online olurduk! online olurduk derken bir ağ üzerinden yani :) (bunu şimdi açıklamam da enteresan :D)

Evet cidden 2012-2013 sıralarında zaten yazılmış bir online sınav sistemi vardı. Ve desktop üzerinden girip bildiğiniz sınav oluyorduk! Bana biraz garip geliyor çünkü ben liseye girdiğimde bilgisayarı ancak açmayı biliyordum. İnternet üzerinden bir sınav yapmak bana olağanüstü geliyordu. Bu sistemi yazan ise Yaşar Tecer'di, yani lise öğretmenimiz. Yaşar hoca sistemi bir windows uygulaması olarak tasarlamıştı ve bir sunucudan soruları getirerek çalışıyordu, sorular sunucuda depolanıyordu ve şifreli bir şekilde!

Yani sizin bir windows uygulamanız vardı onlinesinav.exe diye. Bu dosyayı çalıştırınca numaranızı giriyordunuz ve sizi bir bekleme ekranı karşılıyordu. Sınav başlama süresi geldiğinde de sorular önünüze geliyordu. Herkes aynı anda başlıyordu soruların yerleri hatta şıkların yerleri değiştirilmiş bir şekilde. En sonunda sınavı tamamla dediğinizde ise kaç doğru kaç yanlış yaptığınız geliyordu (bu kısmını hiç sevmezdim)

Bana hala garip gelir. Hocamız derdi, birgün sınav için kağıt ve kaleme ihtiyaç duyulmayacak diye, meğersem bugünlerde anlayabiliyorum sözlerini. Okuyorsa burdan selam olsun :)

Ben de bunun gibi bir sistem yazmaya çalışsam kim yardım eder? mesela sen eder misin? Ederim diyorsan bana mail gönder! Böylelikle ne kadar topluluğum var ben de öğrenmiş olurum :)

Olur da yaparsak nasıl mı yapacağız?

Diyorum ki nodejs'de clean code ile iyi bir back-end yazalım. Bu back-end öğretmenlerin (yani sınav yapacak kişilerin) bir paneline entegre olsun. Yani back-end'imiz iyi bir rest API,  istediğimiz SPA uygulamasıyla donatılacak bir iskelet aslında. Sonra içerisine iyi bir şifreleme katmanı da koyarız. Öğretmen sınavı yüklediğinde kendine ait belirlediği şifreyle sınavı şifreler böylelikle öğretmen dışında o sınavı hiç kimse göremez.

Bahsettiğim bu şifreleme olayı aslında önemli. Yazdığımız sınav sisteminde öğretmenin yüklediği sorular aslında bizlerin elinde, yani bilgi işlem veya rektör kademesindeki kişilerin elinde. Eğer bu sisteme erişimi olan birisi soruları almak isterse bunu nasıl engellersiniz? Tabii ki sınavı öğretmene ait bir şifreyle şifreleyerek :)

Peki öğrencilerin kopya çekmesini nasıl önleriz? Soru havuzu yardımıyla, soruları/şıkları değiştirme yardımıyla, kamera yardımıyla vs. Çok faktör var :) Bunlarla uğraşmak çok hoş olurdu.

Bu projede oturum katmanından, sınavlar için CRUD sistemine kadar çok güzel şeyler var. Hoş bir uğraş.

Bunun bir de desktop ve mobil uygulamasının olduğunu düşünürsek mükemmel bir şey. 

Şimdi sadece düşündük, hatta düşünmeye çalıştık. İyi bir startup'a konu bile olabilir. İşletmelerden okullara kadar her alanda bir ihtiyaç bu. Sonuçta insanlığın duyduğu bir ihtiyaç da aynı zamanda. Bunu covid-19 ile farkettiğimizi düşünüyorum.

Benim uçuk düşüncelerimden birisi de ÖSYM gibi kurumların sınavlarını uzaktan nasıl yaptıracağı hakkındaki düşüncemdir. Milyonlarca kişiyi uzaktan sınav yapabilmek ve bunu adil bir şekilde yapabilmek.... Ancak düşüncemi söylemeyeceğim :D

2020'de en az 10 makale yazmayı düşünüyorum ancak yılın %40'ını bitirdik. Aklıma bu tür seri fikirleri geliyor, ancak bu serilerin NOY serisi gibi olmasını istemiyorum :D

Beni okuduğunuz için teşekkür ederim :)

Sağlıcakla kalın, #EvdeHayatVar